(: اطلاعات عمومی :)

مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران، گفت:‌در تغذیه سالمندان باید توجه داشت که به نحوی نباشد که با رژیم غذایی افراد حاضر در خانواده او متفاوت باشد. اما حدالامکان غذاهایشان کم چرب باشد و بهتر است همانند افراد عادی اعضای خانواده او برنامه ریزی شود.

وی افزود:‌ قابل ذکر است سالمندان نیاز به غذای کم چرب یا چربی جامد کمتر دارند گرچه در افراد عادی هم اینگونه است باید چربی جامد حذف یا کمتر شود، لبنیات آنها کمتر چرب باشد. یعنی معادل ۲ لیوان در روز شیر یا ماست میل کنند، نان‌های سبوس‌دار برایشان مفید می‌باشد.

کیمیاگر، در خاتمه گفت: سالمندان از نان‌هایی استفاده کنند که به خوبی قابل هضم و جویدن باشد، استفاده از گوشت قرمز را کمتر در برنامه غذایشان قرار دهند. و بیشتر از گوشت سفید چون مرغ، ماهی، میگو و… میل کنند. و از طرفی چون جذب ویتامین از دستگاه گوارش در سالمندان کمتر می‌شود نیاز است که با نظر پزشک مربوطه کپسول‌ مولتی ویتامین می‌یزار تجویز می‌شود.

یک متخصص تغذیه گفت: از دست رفتن دندان‌ها، نامناسب بودن آن‌ها یا زخم لثه در دوران سالمندی بسیار متداول است، به همین علت سالخوردگان بیشتر باید غذاهای نرم و خرد شده مصرف کنند.

فرناز جزءدائمی در گفت‌وگو با خبرنگار «سلامت» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه زنجان، اظهار کرد: به دلیل اینکه اشخاص مسن قادر به جویدن گوشت، سبزی‌های خام، مغزها، دانه‌ها و بعضی میوه‌ها نیستند، مبتلا به کمبود چندگانه مواد مغذی می‌شوند. از این رو برای این بیماران از یک رژیم غذایی نرم و مایع در حجم کم و وعده‌های متعدد استفاده می‌شود.

وی در خصوص التهاب مری در این دوران، افزود: التهاب مری معمولا بر اثر برگشت اسید معده یا محتویات روده به مخاط قسمت‌های پایین مری به وجود می‌آید و برای پیشگیری از این مشکل بهتر است از مصرف غذاهای چرب و با حجم زیاد در یک وعده غذایی پرهیز کنید و از مصرف غذاهای اسیدی و با ادویه فراوان اجتناب کنند.

وی افزود: همچنین از مصرف شکلات، الکل، نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه و نعناع و روغن‌های گیاهی گرفته شده از نعناع، غذاهای خیلی شیرین مانند شربت‌های غلیظ، آب مرکبات، گوجه‌فرنگی، ادویه‌ها مثل فلفل و خردل اجتناب کنند و از خم و راست شدن هنگام صرف غذا، دمر خوابیدن، پوشیدن لباس‌های تنگ بویژه بعد از صرف غذا خودداری کنند.

این متخصص تصریح کرد: در زمان تهوع اصراری به خوردن غذا نداشته باشید، زیرا ممکن است سبب ایجاد حالت بی‌میلی همیشگی نسبت به آن غذای خاص شود. همچنین لازم است قبل از گرسنه شدن غذا میل کنید، زیرا گرسنگی احساس تهوع را تشدید می‌کند.

وی به سالمندان توصیه کرد: حجم غذای خود را در هر وعده کاهش داده و تعداد دفعات آن را افزایش دهید. غذا را کاملا بجوید و در طول مدت صرف غذا آرامش داشته باشید. از غذاهای سهل‌الهضم و آنچه با معده سازگار است مانند نان تست، بیسکوئیت، چوب شور، کلوچه، کیک، ماست، بستنی میوه‌ای، مایعات، شربت رقیق، سیب‌زمینی آب‌پز، برنج، ماکارونی یا رشته‌فرنگی، مرغ پوست گرفته آب‌پز یا کبابی، میوه‌ها، سبزی‌ها و انواع نوشیدنی‌ها استفاده کنید.

جزءدائمی در ادامه بازهم به سالمندان یادآور شد: از مصرف غذاهای چرب، خوراکی‌های بسیار شیرین مانند آب نبات و شکلات و شربت غلیظ، غذاهای پر ادویه و غذاهایی که رایحه تندی دارند و از غذا خوردن در اتاق‌های فاقد تهویه، بسیار گرم یا مملو از بوی غذاهای آزاردهنده پرهیز کنید. در ضمن به همراه غذا آب کمتری بنوشید؛ چرا که نوشیدن مایعات سبب احساس پری شکم و نفخ می‌شود. به همین جهت آب را به آرامی و کم بنوشید. غذاها و نوشیدنی‌ها را در درجه حرارت اتاق یا سردتر میل کنید، زیرا غذاهای گرم ممکن است تهوع را تشدید کنند. بعد از صرف هر وعده غذا استراحت کنید زیرا فعالیت سبب آهسته شدن هضم غذا می‌شود. بهترین وضعیت برای استراحت، حالت نشسته حدود یک ساعت بعد از صرف غذا است. اگر تهوع صبحگاهی دارید قبل از برخاستن از جا، نان خشک یا بیسکوئیت میل کنید.

این متخصص تغذیه با اشاره به دیگر مشکلات در دوران سالمندی عنوان کرد: زخم معده از دیگر مشکلات در این دوران است. عوامل رژیمی نقش مهمی در تکرر و شدت بروز زخم دارند. شناسایی و پرهیز از مصرف غذاهای محرک اغلب موجب بهبود زخم و جلوگیری از عود آن می‌شود. برنامه غذایی خود را با وعده‌های کم حجم و دفعات بیشتر تنظیم کنید. از مصرف قهوه که سبب تشدید سوزش زخم معده می‌شود پرهیز کنید و از مصرف زیاد غذاهای محرک در مواردی که حساسیت‌های غذایی وجود دارد (مانند حساسیت به شیر گاو) دوری کنید. از ویتامین‌های آ و ایی که موجب تقویت مخاط معده شده و از بروز زخم جلوگیری و به بهبود زخم نیز کمک می‌کند، استفاده کنید. همچنین از مصرف ادویه محرک نظیر فلفل سیاه اجتناب کنید و مصرف غذاهای سرخ شده را محدود و از مصرف نوشابه‌های گازدار اجتناب کنید.

استادیار دانشکده روان شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه ارایه تمرین‌های شناختی منظم باعث ارتقای حافظه سالمندان می‌شود، تاکید کرد: کاهش عملکرد حافظه در همه افراد با افزایش سن یکسان نیست، اما انجام تمرین‌های شناختی می‌تواند موجب ارتقای عملکرد حافظه رویدادی و حافظه فعال شود.

دکتر جواد حاتمی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه علوم پزشکی تهران، با اشاره به اینکه بیشترین کاهش در میان انواع حافظه در دو نوع حافظه رویدادی و فعال صورت می‌گیرد، گفت: حافظه جایگاه بنیادی در نظام شناختی انسان دارد؛ به طوری که فرایندی نیست که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با حافظه مرتبط نباشد، به همین خاطر فراز و فرود حافظه بر عملکرد سایر سیستم‌های شناختی انسان و در نهایت سلامت شناختی او اثر می‌گذارد.

وی در ادامه افزود: نحوه تحول انواع حافظه در سنین مختلف، ارتباط عملکرد حافظه با عوامل مختلف زیستی – پزشکی، اجتماعی و شخصیتی از جمله مطالعات بررسی تحول حافظه در سنین بزرگسالی و ارتباط آن با سلامت شناختی است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، خاطرنشان کرد: مهم‌ترین یافته از مطالعات انجام شده در نقاط مختلف دنیا و از جمله ایران، این است که با گذر از سال‌های نخستین دوره بزرگسالی و نزدیک شدن به دوران سالمندی عملکرد بخش‌هایی از حافظه کاهش می‌یابد که بیشترین کاهش در دو نوع حافظه رویدادی و فعال مشاهده می‌شود.

حاتمی تصریح کرد: میزان کاهش عملکرد حافظه در همه افراد یکسان نیست و عوامل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، الگوی تغذیه، عوامل اجتماعی، سطح فعالیت، ویژگی‌های شخصیتی و عاطفی، وضعیت تاهل و سبک زندگی می‌تواند در حفظ عملکرد حافظه یا افول آن نقش موثر داشته باشد.

وی در ادامه افزود: در سال‌های اخیر با گسترش نفوذ روان‌شناسی شناختی کاربردی، برخی مراکز تحقیقاتی و خدماتی، توانبخشی و توان افزایی شناختی را هم در زمره عوامل موثر در حفظ عملکرد حافظه و سلامت شناختی قرار داده‌اند.

استادیار دانشکده روان‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در پایان یادآور شد: با توجه به افزایش نرخ امید به زندگی در ایران و سایر کشورهای جهان، انجام مطالعات کاربردی در حوزه سلامت شناختی سالمندان از موضوعات حایز اهمیت است.

تهران- ایرنا- دبیر اجرایی چهاردهمین کنگره شنوایی شناسی ایران گفت: کم شنوایی ناشی از افزایش سن (پیرگوشی) یکی از معضلات جدی در سلامت عمومی سالمندان است که در ۴۰ درصد افراد ۵۵ تا ۷۵ سال بروز می کند و شیوع آن در سنین بالاتر بیشتر است.
به گزارش گروه علمی ایرنا از انجمن علمی شنوایی شناسی ایران ، دکتر محسن احدی با بیان اینکه کم شنوایی در سالمندان به عنوان یکی از مهمترین مشکلات مزمن سلامت در جوامع است، افزود: نتایج مطالعات علمی نشان می دهد در سالمندان کم شنوا، احتمال بروز مشکلات ذهنی و یادآوری وقایع نسبت به سایر سالمندان شنوا بیشتر است.

وی ادامه داد: کم شنوایی در سالمندان موجب انزوای اجتماعی و به دنبال آن بروز نقایص شناختی می شود. از این رو، آزمایش های شنوایی دوره ای در سنین بالای ۵۰ سال ضروری است و می تواند از بروز عوارض کم شنوایی در سالمندی جلوگیری کند.

احدی گفت: یکی از مهمترین مداخله های درمانی در سالمندان مبتلا به کم شنوایی، تجویز سمعک است در صورتی که بیش از ۸۰ درصد افرادی که می توانند بهره مندی مناسبی از سمعک داشته باشند، به دلیل نبود پوشش بیمه ای مناسب و نگرش منفی نسبت به سمعک این وسیله کمک شنوایی را تهیه نمی کنند.

وی اظهار کرد: در حال حاضر امکان تهیه سمعک در تمام بیمارستان های دولتی و بخش های خصوصی سراسر کشور با بالاترین استانداردها فراهم است و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همراه با سازمان های بیمه گر می توانند نقش مهمی در پوشش بیمه ای سمعک و فراهم کردن امکان دستیابی سالمندان به خدمات سلامت ایفا کنند.

احدی گفت: به منظور دستیابی به بالاترین کیفیت خدمات توانبخشی باید متخصص شنوایی شناسی با ارزیابی های تخصصی اقدام به تجویز سمعک کند و طی دوره ای مشخص، اقدامات ضروری بعدی را انجام دهد.

دبیر اجرایی چهارمین کنگره شنوایی شناسی ایران عنوان کرد: سمعک یک کالای تجاری نیست و به عنوان یک پروتز درمانی، باید از مراکز مجاز ارزیابی شنوایی تهیه شود.

احدی گفت: کم شنوایی در سالمندان به عنوان یکی از مهمترین مشکلات مزمن سلامت در جوامع، به طور ویژه مورد توجه دست اندرکاران چهاردهمین کنگره شنوایی شناسی ایران قرار می گیرد.

وی خاطرنشان کرد: برنامه های کنگره چهاردهم از نظر کمی و کیفی نسبت به برنامه های کنگره های سال های گذشته در سطح بالاتری قرار دارد و حضور میهمانان برجسته بین المللی در این کنگره امکان برقراری ارتباط متخصصان داخلی با مجامع جهانی را تسهیل می کند.

چهاردهمین کنگره شنوایی شناسی ایران به همت انجمن علمی شنوایی شناسی از ۲۹ تا ۳۱ اردیبهشت ماه در هتل المپیک تهران برگزار می شود.

یکی از مهم‌ترین علت‌های بروز سکته مغزی در افراد مسن فشار خون بالا و کنترل شده است.
به گزارش خبرنگار کلینیک باشگاه خبرنگاران، عروق خونی در این افراد به تدریج سخت و شکننده می‌شوند و هنگام عبور خون با فشار زیاد از رگ به راحتی پاره خواهند شد.

بررسی‌ها نشان می‌دهند، گاهی هم وجود لخته مانع رسیدن خون به بافت‌ مغز می‌شود. سکته مغزی به مفهوم توقف جریان خون حاوی اکسیژن و مواد غذایی به بافت مغزی است.

وقتی فشار خون سیستول یا بزرگ بیمار بیشتراز ۱۴۰ و فشار خون دیاستول بیشتر از ۹۰ میلی جیوه باشد احتمال پارگی عروق مغز بالا می‌رود.

سکته مغزی علامت گوناگونی دارد از مهمترین آنها بی حسی در مناطقی از بدن مانند دست و پا است.

بنابراین توصیه می‌شود همه افراد بعد از ۴۰ سالگی هر ۶ ماه یک بار فشار خون خود را اندازه بگیرند تا در صورت لزوم از داروهای ضد فشار خون استفاده کنند.

یک دکترای طب سالمندی با اشاره به اینکه پیشگیری و درمان بیماری‌های شایع سالمندان از مهم‌ترین خدمات کلینیک‌های طب سالمندی است، اظهار کرد: مراجعه به متخصص طب سالمندی موجب جلوگیری از مشکلاتی می‌شود که نتیجه مصرف داروهای همزمان است.

دکتر آزاده سادات زنده‌باد در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه علوم پزشکی تهران، با اشاره به اینکه افزایش سن موجب تغییر اخلاق، روحیه، الگوی مصرف غذایی، خواب و ابتلا به بیماری‌های مختلف می‌شود، گفت: با توجه به مشکل‌های متعددی که در دوران سالمندی برای افراد ایجاد می‌شود، وجود رشته طب سالمندی در تمام کشورها ضروری است.

وی با تاکید بر اینکه یک متخصص طب سالمندی مسئول ارزیابی و کنترل تمام بیماری‌های شایع در سالمندان است، یادآور شد: یک متخصص سالمندی باید با روانپزشک، متخصص مغز و اعصاب، متخصص تغذیه، مددکار اجتماعی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ارتباط داشته باشد تا بتواند به بهترین نحو ممکن به فرد سالمند برای بهبودی بیماری‌هایش کمک کند.

این دکترای طب سالمندی خاطرنشان کرد: افزایش فشار خون، دیابت، کم کاری تیروئید، اضطراب، اختلال خواب، افسردگی، آلزایمر، پوکی استخوان و مشکلات تغذیه‌ای از شایع‌ترین شکایت‌های افرادی است که به کلینیک‌های تخصصی سالمندان مراجعه می‌کنند.

زنده‌باد با اشاره به اینکه سالمندان برای رفع مشکلات خود ناچارند به چندین متخصص مراجعه کنند، تصریح کرد: در صورت مراجعه فرد سالمند به چند متخصص باید چندین داروی مختلف را همزمان مصرف کند که موضوع پلی فارمسی (چند دارویی) از اهمیت به ویژه‌ای برخوردار است، بنابراین مراجعه به متخصص طب سالمندی موجب جلوگیری از مشکلاتی می‌شود که نتیجه مصرف داروهای همزمان است.

وی با تاکید بر اینکه افراد سالمند باید در تمام دوره‌های زندگی خود با متخصص طب سالمندی مشورت کنند، بیان کرد: تمام خدماتی که در کلینیک‌های تخصصی سالمندان انجام می‌شود جهت تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌های شایع سالمندان است.

این دکترای طب سالمندی با تاکید بر اینکه بیمار سالمند باید هنگام مراجعه به پزشک، بررسی جامع شود، تصریح کرد: پزشکان باید دیدی متفاوت به بیمار سالمند داشته باشند. به طور مثال اگر سالمند به یک متخصص قلب مراجعه کند، نباید تنها فشار خون وی مورد توجه قرار گیرد بلکه او باید در این زمان توسط متخصص طب سالمندی ارزیابی کامل شود.

زنده‌باد در پایان با اشاره به اینکه این روش به علت شناسایی مشکلات آینده سالمندان و پیشگیری از بیماری‌ها در تمام دنیا، مفید شناخته شده است، اظهار کرد: شناسایی بیماری‌ها قبل از ابتلا به آن موجب کاهش هزینه‌هایی که به فرد سالمند و خانواده وی تحمیل شده است، می‌شود. به طور مثال اگر به یک اختلال حافظه ساده در معاینه‌های عمومی سالمند توجه نشود، این بیماری در آینده پیشرفت می‌کند و به آلزایمر تبدیل می‌شود. بنابراین مراجعه به پزشک متخصص طب سالمندی می‌تواند موجب جلوگیری از ابتلا به بیماری‌ها و کاهش فشارهای مختلف بر خانواده شود.

سی سال پیش جمعیت سالمندی ایران ۳درصد بود هم اکنون ۷درصد.در بسیاری از کشورهای توسعه یافته ارائه یا تمدید گواهینامه سالمندان آزمایشات جانبی مختلفی را در بر دارد.

به گزارش قدس آنلاین،افراد سالمند به دلیل ضعف عضلانی و نداشتن تعادل جسمانی و سرگیجه که معمولا ناشی از تغییرات فشارخون است، اغلب قادر به حفظ تعادل در راه رفتن نیستند و در معرض خطر سقوط و زمین خوردن هستند. اینگونه حوادث ممکن است در حمام، راه پله، سطوح لیز و لغزنده (به‌خصوص سطوح سنگی و پوشیده‌شده با پارکت و سرامیک) و حتی در زمان خروج از تختخواب اتفاق بیفتد. عواملی که سالمندان را در فصل زمستان بیشتر دچار حادثه می‌کند، علاوه بر وضعیت جسمی، یخ‌زدگی و نداشتن دید کافی در معابر شهری و روستایی است.

از خطرهای دیگری که سالمندان را تهدید می‌کند، حوادث ناشی از برخورد با وسایل نقلیه است. با وجود روند نزولی آمار مرگ‌ومیر ناشی از حوادث ترافیکی در کشورمان، متاسفانه این آمار برای سالمندان در کشور روند صعودی دارد. نرخ مرگ‌ومیر ناشی از حوادث رانندگی در سالمندان بالاست و به‌طور متوسط از هر ۵ نفر سالمند، یک نفر در سال به نحوی دچار حوادث ترافیکی که نیمی از آنها در شهرها رخ می‌دهد، می‌شود.

فقط در شهر تهران، طبق آمارهای منتشر شده از حوزه معاونت حمل و نقل شهری، به‌طور متوسط حدود یک‌سوم مرگ‌ومیرهای ناشی از حوادث ترافیکی، مربوط به سالمندان است. در این میان از هر ۱۰ نفر سالمندی که در این حوادث کشته می‌شوند، ۶ نفر عابر پیاده، ۲ نفر سرنشین خودرو و ۲ نفر راننده هستند.

علت مرگ سالمندان در اثر حوادث ترافیکی ۵۰ درصد به دلیل ضربه به سر و ۲۵درصد به دلیل شکستگی‌های متعدد گزارش شده است و دوسوم سالمندانی که بر اثر حوادث ترافیکی کشته می‌شوند، ۶۰ تا ۷۴ ساله و یک‌سوم ۷۵ سال و بالاتر سن دارند. از نظر نسبت جنسی مردان سالمند ۴ برابر زنان سالمند دچار مرگ ناشی از حوادث ترافیکی می‌شوند. با توجه به این موضوع، ارتقای ایمنی عابران پیاده سالمند، ضروری است.دکتر حمید سوری رئیس مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مهمترین خطرات پیش روی سالمندان و راهکارهای مقابله با آن را مطرح نموده است.

-عموما چه سنی سن سالمندی عنوان شده است و چند درصد جمعیت ایران را افراد سالمند تشکیل می دهند؟

پدیده سالمندی پدیده متداولی است که هر انسان در طول دوران زندگی و رسیدن به سن میانسالی آن را تجربه می کند.مسلما بهبود خدمات بهداشتی-درمانی،وضعیت و کیفیت زندگی در رسیدن افراد به سن میانسالی تاثیر گذار است .آنگونه که مشاهده می شوددر دهه های اخیر شاهد افزایش سالمندی در جوامع مختلف بوده ایم و بنا بر آمارها جمعیت بسیاری از کشورها به سمت سالمندی حرکت می کند .در سی سال گذشته ۳ درصد جمعیت ایران را سالمندان تشکیل می دادند در حالی که هم اکنون بیش از ۷ درصد جمعیت ایران سالمند است .نه تنها ایران رو به سالمندی و پیری جمعیت حرکت می کند بلکه بسیار از کشورها آمارهایی به مراتب بیشتر از ایران دارند مثلا ۱۵درصد جمعیت ژاپن را میانسالان تشکیل می دهند .سن سالمندی بر اساس تعاریف سازمان بهداشت جهانی بالای ۶۰سال است اما برخی سازمانها آن را ۶۵ سال تعریف می نمایند .یکی از شاخصه های مهم درتعیین سن سالمندی سن امید به زندگی و شیوه زندگی افراد در جوامع مختلف است .مسلما عادت های غذایی و مواجهه با عوامل محیطی می تواند در تغییر سن سالمندی موثر باشد.آنچه علاوه بر مسائل اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی در پدیده سالمندی قابل بررسی است توجه به ساختار سنی این گروه از مردم جامعه و محدودیت هایی است که در جامعه با آن مواجه می شوند .صدماتی که عمدتا سالمندان با آن درگیر و از آن رنج می برند را می توان در ۲دسته مورد بررسی قرار داد .یکی از متداول ترین آنها خطر سقوط می باشد .سقوط صرفا به معنای پرتاب شدن از سطح بلند نیست بلکه می تواند در زمین مسطح هم به دلیل تحلیل قوای جسمانی و عدم برخورداری کامل از تواناییهای جسمی و روحی مناسب اتفاق بیفتد زیرا با ورود به سن سالمندی عضلات قدرت خاص خود را از دست می دهند و آنچه مهم است توجه به این مساله است که اکثر سالمندان به دلیل تنهایی و نداشتن فعالیت و برنامه خاصی مدت زیادی از ساعات روز خود را درخارج از منزل به سر می برند بنابراین توجه به برخی از امور در مورد میانسالان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است

-با توجه به اینکه بسیاری از سالمندان در اثر تصادفات رانندگی در معابر و پیاده روها یا در حال رانندگی جان خود را از دست می دهند مهمترین برنامه هایی که در این موارد می تواند تاثیر گذار باشد تدوین چه قوانینی است؟

-یکی از مسائل مهمی که در ساختار شهری و قانونگذاری می بایست مورد توجه قرار بگیرد توجه به معابر تردد میانسالان در شهرهای بزرگ است .همچنین برخی از افراد میانسال به دلیل مشکلات مالی به رانندگی پرداخته تا از این راه درآمد داشته باشند .آمارها می گوید درصد قابل توجهی از مرگ سالمندان ناشی از سوانح رانندگی است .سالمندان از قوای جسمی و حرکتی قابل توجهی برخوردار نیستند و طبیعتا همانند جوانان نمی توانند با هوشیاری کامل با مخاطرات و آسیب های اجتماعی مواجه شوند لذا یکی از مهمترین ملاحظات درخصوص این گروه سنی توجه به مساله رانندگی سالمندان است .متاسفانه در دادن گواهینامه یا تمدید آن فقط به بینایی راننده توجه می شود در حالی که برای رانندگی می بایست به قوای جسمی و به خصوص هوشیاری فرد توجه شود.به همین دلیل بسیاری از کشورهای توسعه یافته برای رانندگی میانسالان سناریوهای متفاوتی را طراحی نموده اند که عبارت است از اینکه افراد سالمند از رانندگی بر ماشین های سنگین و اتوبوس ،مینی بوس، کامیون و تاکسی محدود شده اند .همچنین علاوه بر معاینه چشم معاینات جانبی بسیاری از سالمند به عمل آورده می شود تا در کنار سنجش بینایی از سلامت کامل فیزیکی و روانی فرد آگاهی های لازم کسب شود.متاسفانه برنامه های مطرح شده هنوز در ایران محقق نشده و برای رانندگی سالمندان محدودیت خاصی تعریف نشده و برنامه مدون و خاصی بر ای سلامتی این قشر حساس و بعضا سلامتی دیگر افراد جامعه در نظر گرفته نشده است .مسلما با توجه به شرایط خاص سن رانندگی سالمندان نمی توانند در پیچیدگی های ترافیکی ساعات طولانی را پشت سر بگذارند و مسلما تمامی موارد یاد شده می تواند بر سلامت راننده سالمند تاثیر سوء بگذارد .

-تردد سالمندان در معابر و خیابانها چه نکاتی مید بایست مورد توجه قرار بگیرد؟

– البته با پیشگیری های مختلف می توان سلامت جسمی و روحی سالمندان را بیش از پیش تضمین نمود .مسلما کنترل دارویی سالمندان و توجه به خوراک و ساعات خواب و بیداری و همچنین تشویق و ترغیب انها به ورزشهای تعادلی می تواند در کنترل بیماری ها و بهبود و سلامتی سالمند موثر باشد.مسلما با توجه به پیشینه زندگی فردی می توان گفت او در چه سنی سالمند و قوایش تحلیل یافته است ممکن است فردی در سن ۷۵سالی از وضعیت جسمانی کاملی برخوردار باشد و فردی در ۶۵ سالگی توانایی جسمی قابل توجهی نداشته باشد آنچه در این بین مهم است توجه به علائم خطر آفرینی است که می تواند موجب بروز خطرات خصوصا در رانندگی میانسالان شود .همچنین توجه به تردد عابرین یکی از خطیرترین وظایف و مسئولیتهایی است که می بایست مسئولین بیش از پیش به آن اهتمام داشته باشند .فرآیند عبور و مرور از خیابان فرآیند پیچیده ای است و نیاز به تحلیل شرایط موجود دارد اگر سالمندی در زمان کوتاه عبور از خیابان از قدرت تحلیل وضعیت موجود به خوبی برنیاید مسلما خطرات مختلفی وی را تهدید می کند.ضعفظ قوای جسمی و عدم کشش جسمی همچنین عدم برخورداری کامل از هوشیاری جزء مسائلی است که سالمندان را در تردد از معابر و خیابانها با مشکلات مواجه می کند یقینا یک فرد سالمند ممکن است در زمان کوتاه عبور از خیابان در محاسباتش دچار مشکل شود و نتواند زمان رسیدن خودروی مقابل و میزان سرعتش را به درستی ارزیابی کند و دچار خطا شود ممکن است مصدوم شود.بنابراین بهینه کردن محیط شهری برای تردد سالمندان از مواردی است که توجه بیشتری را می طلبد .نه تنها در خیابانها بلکه در مساجد،ساختمان های مسکونی و حتی گورستانها فضای مناسبی برای تردد سالمندان طراحی نشده است همچنین درکلاسهای آموزش رانندگی به رانندگان نوع برخورد و مواجهه با سالمندان در خیابانها آموزش داده نمی شود .اگر در طراحی شهری به سالمندان توجه شود مسلما به اختلاف سطوح توجه خواهد شد زیرا سالمندان ممکن است متوجه اختلاف سطوح نشوند و چون اکثر سالمندان دچار پوکی استخوان شده اند با کوچکترین سقوط و ضربه ای دچار شکستگی می شوند و چون امکان ترمیمبه سختی صورت می گیرد، نه تنها خود سالمند درگیر این مساله می شود بلکه خانواده وی و متعاقب آن جامعه نیز متحمل خسارت ها یی خواهد شد.بنابراین برای سالمندان به عنوان عابرین پیاده باید در شهرسازی،ساخت مساجد،معابر،مجتمع های مسکونی و حتی پل های عابر پیاده به گونه ای طراحی و ساخته شود که سلامت سالمند به خطر نیفتد

-آیا ورزشهای تعادلی می تواند در حفظ تعادل سالمند موثر باشد؟

-یکی از مهمترین مسائلی که سالمند و خانواد هایشان می بایست به آن اهتمام داشته باشند ورزشهای تعادلی است یکی از ورزشهای که در کشور چین مورد توجه سالمندان قرار دارد ورزش تای چی است که تعادل آفرین است مسلما ورزشهای تعادلی می تواند در حفظ تعادل افراد سالمندان مفید باشد اگر برای سالمندان امکان ورزش در خارج از منزل فراهم نباشد می توانند روزانه با ۱۵دقیقه حرکت بر خطوط حاشیه ای فرش تعادل خود را حفظ و در این باره تمرین کنند.همچنین در صورت مصرف قرصهایی که هوشیاری را دچار اختلال می کنند می بایست کمتر از منزل خارج شوند.بنابراین همه مسئولین از شهرداری ها که می توانند با طراحی مناسب شهری فضای ایمن تری را برای سالمندان ایجاد کنند تا وزارت مسکن و شهر سازی،سازمان بهزیستی،وزارت بهداشت ،رسانه ها و پلیس راهنمایی و رانندگی می بایست در کنار هم با اتخاذ تدابیر موثری در سلامت جسم و روان سالمندان با ارائه برنامه های مدون و حساب شده در سلامت سالمندان نقش مثری داشته باشند نه تنها سلامت جسمی بلکه سلامت روحی و روانی سالمندان از مهمترین مسائلی است که می بایست به آن نیز توجه شود اگر در انندگی فرد جوانی از خانواده کشته شود مسلما فرد سالمند به مراتب از افراد جوان تر افسرده و به بیماریهای روانی مبتلا خواهد شد.

بیماری‌های پوستی دوره سالمندی انواع مختلفی دارد که خشکی پوست، بد خیمی‌های پوستی، چروک خوردگی و تیرگی‌های پوستی از جمله آن است.
دکتر رباطی متخصص پوست و مو در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران، گفت: پوست انسان همگام با سایر ارگانهای بدن دچار یک سری تغییرات همراه با افزایش سن در روند پیری بدن می‌گردد. از جمله این دگرگونی‌ها می‌توان به تغییر نفوذ پذیری پوست، میزان آب موجود در پوست و اثر تجمعی عوامل محیطی نظیر آفتاب بر پوست اشاره کرد.

وی افزود: بر اساس این تغییرات یک سری از بیماری‌های پوستی در سنین سالمندی فراوانی بیشتری پیدا می‌کند که برخی از آنها عبارتند از:

خشکی پوست: یکی از موارد شایع در دوران سالمندی خشکی منتشر پوست می‌باشد که به شکل کاهش محتوای آب و خشکی منتشر پوست ظاهر می‌شود و مهمترین علامت این وضعیت، خارش شدید پوست است، به صورتی که می‌توان خشکی پوست را شایع‌ترین علت خارش عمومی بدن در دوره سالمندی در نظر گرفت که پیشرفت این حالت به بروز نوعی اگزما و حساسیت پوستی در اثر خشکی شدید پوست منجر می‌گردد.

رباطی اضافه کرد: در مداوای این وضعیت پرهیز از شستشوی بیش از حد پوست، استفاده مداوم از مرطوب کننده‌های پوستی و در موارد شدید استفاده از داروهای ضد التهاب موضعی حائز اهمیت است و در مجموع خشکی منتشر پوست در دوره سالمندی می‌تواند زمینه ساز بروز سایر انواع اگزمای پوستی نیز باشد.

بدخیمی‌های پوست: گروه دیگر از بیماران پوستی در دوره سالمندی بروز بالای سرطان‌های پوستی می‌باشد، براین اساس بروز یک ضایعه یا توده مقاوم به درمان‌های موضعی، زخمی، با حاشیه منظم، خونریزی سطحی به ویژه در مناطق در معرض آفتاب بدن نظیر صورت و اندام‌ها بسیار مهم بوده و باید با مراجعه به متخصص پوست ارزیابی مناسب از نظر احتمال بروز سرطان‌های پوستیشود و با توجه به اثر بسیار بالای نور آفتاب در بروز این موارد بد خیمی، پرهیز از آفتاب و استفاده مناسب از کرم‌های ضد آفتاب در سنین سالمندی حائز اهمیت است.

این متخصص پوست چروک خوردگی و تیرگی‌های پوستی را سومین بیماری دوره سالمندی معرفی کرد و تصریح کرد: در سنین سالمندی یک سری تغییرات ناشی از اثر مزمن آفتاب بر پوست و روند پیری ایجاد می‌شود که عمدتا شامل بروز چین و چروک‌های عمیق، قطور شدن موضعی پوست و بروز لکه‌های تیره در نواحی در معرض آفتاب به ویژه صورت و دستها می‌شود و علاوه بر این ضایعات خال مانند و زگیلی شکل متعددی نیز با افزایش سن در سالمندان روی می‌دهد که احتمال تغییرات بدخیمی در آنها وجود ندارد با این وجود در صورت بروز یک توده پوستی، ضایعات شبیه خال به ویژه در صورت افزایش اندازه نامنظم بودن حاشیه و تغییر رنگ توصیه اکید می‌گردد که جهت بررسی کامل به متخصص پوست مراجعه گردد.

هایپرتنسیون یا فشارخون بالا یک وضعیت پزشکی است که در آن فشار وارد شونده بر دیواره رگ‌ها و فشار جریان خون از یک حد نرمال و پذیرفته٬ بالاتر می‌رود.

هنگامی‌که فشار خون به هر علت بالا باشد٬ قلب را با هدف پمپاژ دوباره و به گردش درآوردن خون٬ وادار به افزایش حرکت و کار بیشتر می‌نماید.

فشار خون بر دو نوع سیستولی و دیاستولی تقسیم و نام‌گذاری می‌گردد که گاهی با نام حد بالا و حد پایین نیز شناخته می‌شود.

فشار خون سیستولی

فشار موجود در هنگامی‌است که ماهیچه قلب بطور کامل منقبض شده و خون را به درون سرخرگ یا شریان فرستاده باشد و در مقابل٬ هنگامی‌که قلب در حالت استراحت بین دو ضربان به سر می‌برد و خون به واسطه فشار درون رگ‌ها و دریچه‌های درون‌وریدی در حال بازگشت به قلب و پر نمودن بطن راست است.

از دید دانش فیزیک فشار خون به نیرویی گفته می‌شود که توسط خون در جریان، به دیوارهٔ رگ‌ها وارد می‌آید و یکی از علائم اصلی حیات است.فشار یک مفهوم فیزیکی است، مقصود از فشار اشاره به «قدرت» یک مایع متحرک است.

فشار خون با جریان یافتن به شاهرگ‌ها و به رگ‌ها کم می‌شود. اصولاً فشارخون در بخشهای مختلف سیستم گردش خون متفاوت است. معمول‌ترین روش اندازه‌گیری فشار خون به‌وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه‌گیری فشار خون در حال چرخش در رگ‌ها استفاده می‌کند. با این‌که خیلی از فشارسنج‌های فعلی دیگر از جیوه استفاده نمی‌کنند، فشار خون هنوز در تمام دنیا با mmHg یا میلیمتر جیوه اندازه‌گیری می‌شود.

پرفشاری خون در اکثر مواقع علامتی ندارد و به همین دلیل بسیاری از مردم برای سال ها به فشار خون بالا مبتلا هستند بدون اینکه مطلع باشند.

اگر فشار خون بالا تحت درمان قرار نگیرد، می‌تواند به سرخرگ‌ها و اندام های حیاتی بدن آسیب برساند. به همین دلیل است کـه از آن به عنوان قاتل خاموش نام می‌برند.
گفتنی است،فشارخون نرمال در انسان درحال استراحت در محدوده ۱۰۰ الی ۱۴۰ میلیمترجیوه (سیستولیک) و ۶۰ الی ۹۰ مم/ج (دیاستولیک) قرار دارد.بطور معمول اگر فشار خون بصورت پایدار بالاتر از ۱۴۰ سیستول و ۹۰ دیاستول قرار گیرد٬ پاتولوژی و بیماری محسوب می‌گردد.

به عارضه افزایش فشار خون بیش از حد طبیعی، هایپرتنسیون و فشار خون بالا یا پرفشاری خون گفته می‌شود. همچنین کاهش فشارخون را هیپوتانسیون می‌نامند.

مقدار فشار خون خود را بدانید

طبقه سیستول (عدد بالا) دیاستول (عدد پایین)

مطلوب/ طبیعی کمتر از ۱۲۰ کمتر از ۸۰

پیش فشار خون بالا ۱۲۰-۱۳۹ ۸۰-۸۹

فشار خون بالا: مرحله ۱ ۱۴۰-۱۵۹ ۹۰-۹۹

فشار خون بالا: مرحله ۲ ۱۶۰ و بیشتر ۱۰۰ و بیشتر

تنظیم فشار خون در بدن توسط چند اندام مانند قلب، کلیه، رگ انجام می‌گیرد و علاوه بر رژیم غذایی به ویژه مصرف نمک، هورمونهایی مانند رنین، آنژیوتانسین دو، آدرنالین و آلدوسترون بر آن موثرند.

علائم فشار خون بالا

فشار خون بالا به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می گردد. در دسته اول علت فشار خون بالا مشخص نمی‌باشد و به صورت اولیه ایجاد شده است. در فشار خون ثانویه افزایش فشار خون به دنبال یک بیماری دیگر اتفاق می افتد و آن بیماری را می توان به عنوان علت افزایش فشار خون در نظر گرفت که در صورت کنترل بیماری اصلی، پرفشاری خون نیز به صورت مناسب تری کنترل می گردد.

افرادی که مبتلا به فشار خون بالای اولیه هستند، ممکن است سالها بدون علامت باشند و از بیماری خود اطلاعی نداشته باشند و زمانی متوجه بیماری خود می گردند که دچار علائم (مثل سردرد، تاری و اختلال دید، درد قفسه سینه، سرگیجه و تنگی نفس به هنگام فعالیت) می شوند که در واقع این علایم عوارض فشار خون بالاست، لذا تنها راهی که می توان در زمان مناسب به آن پی برد، اندازه گیری دوره ای و منظم فشار خون به وسیله دستگاه فشار سنج است.

عوامل خطر ایجاد فشار خون بالا

عوامل خطر در ایجاد فشار خون بالا را می توان به شرح زیر بیان کرد:
سن،جنس،وراثت،چاقی و اضافه وزن،رژیم غذایی،دیابت،کم تحرکی،عوامل اجتماعی و روانی،دخانیات و الکل

در ورزش‌های زمستانی نظیر اسکی، به علت کوهستانی بودن شرایط، اتمسفر ضخامت کمتری دارد، لذا مانع نفوذ اشـعـه مـاورای بـنـفـش نـمـی‌گـردد و احتمال آفتاب‌سوختگی بیشتر می‌شود.

احساس سرما و لرزیدن بعد از آفتاب سوختگی

افرادی که در فصول گرم سال آفتاب‌سوختگی را تجربه کرده‌اند، حتما متوجه این موضوع شده‌اند که بر خلاف آنچه به نظر می‌رسد، آفتاب‌سوختگی موجب می‌شود پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، به شدت احساس سرما کنید تا جایی که حتی در برخی موارد، کاهش دمای بدن با لرز نیز همراه است.

این موضوع با ماهیت آنچه موجب آسیب‌دیدگی سطح پوست شده در تناقض است. به نظر می‌رسد پاسخ این تناقض در تغییرات ایجاد شده در سیستم گردش خون نهفته باشد.

آفتاب‌سوختگی از جمله جراحت‌های پوستی شایع در فصل تابستان است. در واکنش به جراحتی که در نتیجه تابش نور خورشید به سطح پوست ایجاد شده است، رگ‌های خونی در قسمت آسیب‌دیده متورم می‌شوند و به این ترتیب خون‌رسانی در نزدیکی قسمت آسیب‌دیده پوست تسریع می‌شود.

افزایش خون‌رسانی به سلول‌ها به آنها کمک می‌کند تا بتوانند بافت آسیب‌دیده را ترمیم و درمان کنند.

از آنجا‌ که معمولا آفتاب‌سوختگی به بافت سطح پوست صدمه می‌زند، قطر رگ‌های خونی در سطح آن قسمت از پوست که در اثر تابش نور آفتاب ‌سوخته است، افزایش پیدا می‌کند و به این ترتیب میزان خون‌رسانی به بخش آسیب‌دیده پوست بیشتر می‌شود. به همین ‌علت پوستی که دچار آفتاب‌سوختگی شده است قرمز می‌شود.

وقتی فردی دچار آفتاب‌سوختگی می‌شود، قسمت وسیعی از سطح پوستش صدمه می‌بیند و در نتیجه مقدار زیادی خون در نزدیکی سطح پوست قرار می‌گیرد و در این فرآیند، بدن گرمای زیادی را از دست داده و احساس سرما می‌کند.

در مواجهه با این تغییرات، مغز هر آنچه در توان دارد به کار می‌گیرد تا واکنش‌هایی را در بدن راه‌اندازی کند که مانع از دست رفتن گرمای بدن می‌شود.

یکی از شایع‌ترین واکنش‌ها در چنین شرایطی، لرزیدن است. در حقیقت وقتی بدنتان در اثر سرما می‌لرزد، به این معنی است که بدن در تلاش است تا با ایجاد حرارت، گرمایی که از دست داده است را جبران کند.

به همین دلیل است که حتی زمانی که با تماس دست، گرمای پوستتان را در محل آسیب‌ دیده احساس می‌کنید، بدنتان از سرما می‌لرزد و به شدت احساس سرما می‌کنید.

معمولا آفتاب‌سوختگی با علائم دیگری مانند افزایش شدت ضربان قلب و همچنین افزایش شدت تنفس نیز همراه است.

این تغییرات نیز ناشی از همان تغییرات ایجاد شده در سیستم گردش خون و خون‌رسانی در بدن فرد آسیب‌دیده است که به طور کلی در وضعیت طبیعی بدن، اختلالاتی ایجاد می‌کند.

توصیه‌های لازم هنگام آفتاب‌سوختگی کودکان

- در بچه‌های زیر یک سال، آفتاب‌سوختگی به عنوان یک اورژانس پزشکی تلقی می‌شود.

- در کودکان یک ساله و بالاتر، زمانی که درد شدید پوست، تاول، خواب‌آلودگی و یا تب 38 درجه و بالاتر دارند، باید به پزشک مراجعه شود.

- به منظور جبران آب از دست رفته بدن، به خصوص اگر ادرار کودک کمتر از روال طبیعی گذشته باشد، از آب یا آبمیوه طبیعی استفاده کنید.

- اگر تب بالای 38 درجه وجود دارد، تب‌بر (استامینوفن)‌ به کودک بدهید.

- غوطه‌ور کردن کودک در آب ولرم می‌تواند پوست را خنک کند.

- مالیدن کرم‌های مرطوب‌کننده و روغن‌های گیاهی (روغن زیتون)‌ می‌تواند باعث تسکین ناراحتی و درد پوست شود. اگر لمس پوست دردناک است، از مالیدن مرطوب‌کننده صرف‌نظر کنید.

- محلول کالامین هم در تسکین علائم می‌تواند مفید باشد، ولی بهتر است از کالامین دی استفاده نشود.

- از الکل استفاده نکنید. مالیدن الکل ممکن است باعث افت حرارت بدن و تشنج شود.

- از هیچ‌‌گونه کرم یا پماد طبی بدون تجویز پزشک استفاده نکنید (پمادهایی نظیر پمادهای کورتون‌دار و همچنین پمادهای بی‌حس‌کننده لیدوکائین)‌.

منبع:تبیان